Yeme Bozuklukları Nelerdir?

Çocuklarda beslenme, onların gelişimi, fiziksel ve zihinsel olarak sağlıklı büyüme ve gelişmelerinde büyük bir önem taşımaktadır. Çocukları sağlıklı olabilmesinin en önemli kriteri dengeli ve yeterli beslenme ile mümkündür.

Bu süreçte yeme bozuklukları özellikle ergen yaşlardaki çocuklarda sık rastlanan ciddi bir zihinsel sağlık problemidir. Yeme bozuklukları çocuklarda birçok organı ve bu organların işleyişini olumsuz yönde etkilemektedir. Bunun sonucunda ise çeşitli fizyolojik ve psikolojik birçok sorun ortaya çıkabilmektedir. Çocuklar ve ergenleri etkileyebilecek çeşitli yeme bozuklukları durumları vardır. Anoreksiya nervoza, bulimia nervoza, pika, ruminasyon bozukluğu, kaçınan/kısıtlayıcı gıda beslenmesi bozukluğu ve aşırı yeme bozukluğu bunlar arasında yer almaktadır. Yeme bozukluğunun türüne göre, müdahale biçimleri de birbirinden farklılık göstermektedir.

Anoreksiya Nervoza Nedir?

Genellikle anoreksiya olarak adlandırılan anoreksiya nervoza, bireylerin yaşlarına ve boylarına göre ortalama standartların altında bir kiloyu korudukları bir yeme bozukluğudur. Bu rahatsızlığı duyann çocuklar özellikle ergenler, şişmanlamaktan veya kilo almaktan aşırı derecede korkarlar. Besinlerden kendilerini kısıtlayabilir veya çok zayıf olsalar bile kendilerini “aşırı kilolu” olarak algılayabilirler.

Kilo fazlalığı kaygısı yaşayan anoreksiyalı çocuklar ve ergenler kendilerini son derece aç bırakabilir, çok az yemek yemeye başlayarak hatta yediklerini kendilerini zorlayarak kusmaya çalışırlar ve yediklerini de çıkarabilirler. Kendilerini olumsuz etkileyebilecek düzeyde ezgersizler yapabilirler. Bunların vücut ve zihinsel sağlıkları için ne kadar zararlı olduğunun farkında olmayabilirler.

Genellikle ergenlik döneminde 12-13 yaşlarda (kızlarda genellikle adet görme ile birlikte) ortaya çıkmaya başlar.

Anoreksiya Nevroza Belirtileri Nelerdir?

Anoreksiya nevroza hastalığına sahip kişiler, fazla kilolu olma korkusuna sahip kişilerdir ve kiloları çok olmasa da fazla kilolu olduklarını düşünürler. Bunun neticesinde de yemek yemeye korkarlar ya da hiç yememeye çalışırlar. Kilo almaktan hep korkarlar.

Yemek yeme konusunda kendilerini her an kısıtlamaya çalışarak bu kısıtlamayı sağlayamadıkları zamanlarda ise kusma eğilimi gösterirler. Yediklerini çıkarmak isterler. Bu hastalığın belirtilerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:

• Öfke ve kızgınlık halleri
• Fazla kilo durumuna yönelik şikayetler
• Açlık durumlarının reddedilmesi
• Yemek yeme direnmeleri
• Öğünleri atlamak ya da öğünlerde çok az yemek
• Uyku problemleri
• Sürekli tartılarak hep kilo aldığını takıntı haline getirmek
• Porsiyonları aşırı küçültmek
• Cinsel ilgi azalması

Bulimia Nevroza Nedir?

Bulimia nevroza, bir kişinin aşırı derecede yemek yemesi, bilinçsizce yemek yeme dönemlerine girdiği ve ardından kalorileri atmaya veya kalorilerinden kurtulmaya çalıştığı bir tür yeme bozukluğudur. Bu kişiler genellikle kendi kendine kusar ya da koşu bantlarında saatlerce koşarak egzersiz yapmaya çalışırlar. Bulimia dünyadaki en yaygın yeme bozukluklarından biridir. Bulimia rahatsızlığına sahip olan insanların hepsi aslında ortalama kilodadır.

Aşırı yemek yeme durumu genellikle özel olarak yapılır. Ve bu rahatsızlık genel olarak geç ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde başlar ve çoğunlukla kadınlarda teşhis edilir. Bulima olan kişiler çoğunlukla depresyon, kaygı, uyuşturucu veya alkol kötüye kullanımı ve kendine zarar verme davranışları gibi başka akıl sağlığı sorunlarına sahip olabilir.

Bulimia Nevroza Belirtileri Nelerdir?

Bulimia nevroza bir beslenme ve yeme bozukluğu olarak farklı birçok belirti göstermektedir. Belirtilerin çoğu kişiden kişiye göre değişse de bu belirtilerden bazıları şöyledir:

• Kilo alma korkusu
• Aşırı derecede yemek yeme çok kısa aralıklarla
• Aşırı ve zorlayıcı egzersizler yapmak
• Yemeklerden sonra hemen tuvalete gitmek
• Mide asidinden kaynaklı lekeli dişler
• Kendi kendine bilerek kusmaya çalışma
• Kilo almak için takviyeler veya şifalı otlar kullanmak
• Reflü rahatsızlığı
• Öğünlerde sık sık çok miktarda yenmesi
• Yemek yeme sırasında kendini kontrol edemediği ne yediğini bilmediği hissi
• Vücudu ile ve kilosu ile sürekli ilgilenmesi
• Sürekli besinlerin kalorilerini hesaplama
• Ellerde veya eklemlerde nasırlaşma
• Kabızlık, ishal
• Cinsel isteksizlik
• Depresyon ve kaygı duygu durum bozuklukları
• Kendine zarar verme ve intihar düşünceleri

Pika Nedir?

Genellikle bebek ve çocuklarda görülen bir yeme bozukluğu olan pika, gıda dışı besinleri ve yenilebilir olmayan besin değeri taşımayan maddelerin sürekli olarak yenmesidir. Genellikle zararsız olsa da bazı belirli maddelerin yutulması pika’yı çok tehlikeli bir duruma sokabilir. Fakat pika, genellikle zihinsel bir sağlık sorunu olduğu için terapi ve yaşam tarzı ve koşullarda değişiklikler yapılarak tedavi edilebilmektedir.

Pika, kişilerin herhangi bir yiyecek olmayan ve besin değeri taşımayan şeyleri yediği bir yeme bozukluğu rahatsızlığıdır. Bu duruma sahip olan kişilerin zehirli veya tehlikeli bir şey yemesi son derece tehlikeli olabilir. Pika her yaşta insanın başına gelebilir ancak özellikle küçük çocuklar veya zihinsel sağlık sorunu olan kişiler, özellikle otizm, spektrum bozukluğu, zihinsel engeller veya şizofreni olan kişilerde görülür.

Pikası olan kişiler en yaygın olarak kül, tebeşir, kil veya toprak, dışkı (kaka), saç, ip, kağıt, sabun, yün veya kumaş maddeleri tüketirler.

Pika’nın Belirtileri Nelerdir?

Pika’nın aslında en belirgin semptomu, gıda dışı ve besin değeri olamayan şeyleri zorunlu olarak yeme eğilimidir. Bu duruma sahip kişiler genellikle yedikleri tek bir gıda dışı ürünü tercih eder ve sürekli onu yer.

Fakat pika’nın bazı belirtileri de mevcuttur. Bu belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Düşük demir (Anemi)
• Ascariasis (yuvarlak kurt enfeksiyonu) oluşumu
• Kabızlık
• Elektrolit dengesizliği
• Düzensiz kalp ritimleri
• İnce bağırsak ve kalın bağırsak tıkanıklıkları

Ruminasyon Bozukluğu

Ruminasyon sendromu, insanların mideden sindirilmemiş veya kısmen sindirilmiş yiyecekleri tekrar tekrar ve kasıtsız olarak kustukları, yeniden çiğnedikleri ve sonra yeniden yuttukları veya tükürdükleri bir yeme bozukluğudur. Besinler henüz sindirilmemiş olduğu için tadı normaldir ve kusmuk gibi asidik halde değildir. Ruminasyon genel olarak her öğünde, yemeklerden hemen sonra olur. Ruminasyon sendromu olan kişiler, mide rahatsızlığı nedeniyle veya kendilerini hasta hissettikleri için yiyecekleri kusmazlar.

Ruminasyon sendromunun bebeklerde ve gelişimsel engelli bireylerde meydana geldiği bilinmektedir fakat her yaştan insanda da görülebilmektedir. Büyük stres veya kaygı ruminasyon sendromunu yüksek oranda tetikleyen durumlardır.

Ruminasyon bozukluğu olan kişiler için tedavi, davranış terapisi veya ilaçları içerebilmektedir. İnsanlara nefes egzersizleri içeren davranışsal terapi, tercih edilen olağan tedavi yöntemidir.

Ruminasyon Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

• Ağız ve diş problemleri, ağız kokusu
• Zahmetsiz kusma eylemi, tipik olarak yemekten 10 dakika sonra
• Karın ağrısı veya basıncı
• Mide bulantısı
• Hazımsızlık
• Kilo kaybı
• Sindirim problemleri

İlginizi Çekebilir: Dışa Atım Bozuklukları Nelerdir?